ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΟΥΛΟΥΡΑΣ ΣΤΗ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ΓΙΑ “JOB SHADOWING” ΣΤΟ «ESCOLA DE LA CASTELLA».
Published 8 Απριλίου 2025
Ένα σχολείο πρότυπο, καινοτόμο, διαπολιτισμικό, με μια λειτουργία υποδειγματική. Κάθε ενέργεια, κάθε δράση, κάθε ενασχόληση και συμμετοχή με απόλυτα προδιαγεγραμμένους και ευδιάκριτους στόχους. Στόχοι, που όλοι μαζί συγκλίνουν στη δημιουργία μαθητών με αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση, υπευθυνότητά, ομαδικότητα, πρωτοβουλία (και άλλες ήπιες δεξιότητες). Μαθητές χαρούμενοι, ευδιάθετοι, ευγενικοί, κοινωνικά ενεργοί μαθητεύοντας στην παγκόσμια πολιτότητα, όντας οι ίδιοι από όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Μάθηση μαθητοκεντρική, βιωματική, διαδραστική και με διευρυμένα θεματικά αντικείμενα (ρομποτική, ραδιόφωνο, κινηματογραφική παιδεία, ψηφιακές δεξιότητες …). Ένα σχολείο και μια κοινότητα διαφορετικών μαθητών με απόλυτο σεβασμό του ενός προς τον άλλο, με απόλυτη προσήλωση στη συμπερίληψη και την ανάδειξη κάθε πολιτισμού που φέρουν, ένα σχολείο με ανθρώπινο πρόσωπο, με ηθικές αξίες από το παρελθόν και το βλέμμα στο μέλλον .
Αξίζει τον κόπο να αντιγράψω, μέρος (λόγω έκτασης) των σημειώσεων-καταγραφών των συμμετεχουσών δασκάλων, αυτούσιες. Εννοείται, ότι στα πλαίσια της διάχυσης οι συγκεκριμένες δασκάλες θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν, σε ειδική εκδήλωση, το σύνολο των εικόνων και εμπειριών τους στους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς των Δημοτικών σχολείων Κουλούρας (συντονιστικό) και Διαβατού-Μέσης (μέλος της κοινοπραξίας ), οι οποίοι στη συνέχεια θα επιχειρήσουν να περάσουν ως πράξη στις τάξεις τους τη παραγόμενη γνώση.
«Το σχολείο (Escola de la Castella) που μας φιλοξένησε είναι ένα τριώροφο κτίριο, που βρίσκεται στην Plaza de la Castella, στην περιοχή της Γοτθικής συνοικίας, στο κέντρο της Βαρκελώνης. Έχει 191 μαθητές, ηλικίας από τριών (3) έως δώδεκα (12) ετών , 21 εκπαιδευτικούς διαφόρων ειδικοτήτων (γυμναστή, μουσικό, πληροφορικής, ειδικής αγωγής, αγγλικά) και μία διευθύντρια. Πρόκειται για ένα πολυπολιτισμικό σχολείο, καθώς οι μαθητές που φοιτούν προέρχονται από 20 χώρες ανά την υφήλιο. Το ωρολόγιο πρόγραμμα διαρκεί από τις 9 – 16. Στις 13.00 τρώνε μεσημεριανό ( κέτερινγκ).
Μπαίνοντας από την πρώτη στιγμή καταλαβαίνεις, ότι πρόκειται για ένα πολύ οργανωμένο και καινοτόμο σχολείο, που προωθεί τη μάθηση με ελκυστικό τρόπο για τους μαθητές. Υπάρχει στην είσοδο βιβλιοθήκη με ομάδα βιβλίων με κοινό θέμα που αλλάζουν ανάλογα με την περίσταση π.χ. Το φθινόπωρο- αντίστοιχα βιβλία, εθνική επέτειος, αποδημητικά πουλιά κ.τ.λ.
Στην είσοδο επίσης υπάρχει ειδική κατασκευή, όπου ανακοινώνεται σε όλο το σχολείο το όνομα του μαθητή που έχει γενέθλια εκείνη την ημέρα, συνοδευόμενο από τη φωτογραφία του. Βλέποντάς το κάθε πρωί όλοι οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του εύχονται και του δωρίζουν ζωγραφιές και κατασκευές. Μ’ αυτόν τον τρόπο προάγουν ένα φιλικό κλίμα ανάμεσα στους μαθητές όλων των τάξεων, ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους και δημιουργούνται σχέσεις μεταξύ τους μειώνοντας την απόσταση της διαφορετικότητάς τους.
Στο ισόγειο βρίσκονται οι μαθητές 3-6 ετών, σε αίθουσες φιλικές προς την ηλικία και το μέγεθος των παιδιών (χαμηλά τραπεζάκια, καρέκλες, πλήρως εξοπλισμένη βιβλιοθήκη, αναλώσιμα υλικά, παιχνίδια, κρεβατάκια, τουαλέτες, εσωτερική αυλή) αίθουσα δραστηριοτήτων. Στον ίδιο όροφο υπάρχει κουζίνα και ένας μεγάλος πολυχώρος, ο οποίος χρησιμοποιείται ως τραπεζαρία, αίθουσα εκδηλώσεων, γυμναστήριο κ.τ.λ.
Στον πρώτο όροφο είναι το γραφείο της διευθύντριας, το γραφείο των εκπαιδευτικών και δύο τάξεις η α’ και η β’ . Στον δεύτερο όροφο η γ’ και η δ’, στον τρίτο η ε ‘ και η στ’. Σε κάθε όροφο υπάρχουν παιδικές τουαλέτες και ενηλίκων . Σε μία αίθουσα στεγάζονται μόνιμα δύο κοινωνικοί λειτουργοί και μία ψυχολόγος μία φορά την εβδομάδα.
Υπάρχουν σε κάθε όροφο πέρα από τις τάξεις, αίθουσες όπου αποθηκεύονται λαπτοπ για όλους τους μαθητές, αίθουσες αναλώσιμων υλικών, μουσικών και εποπτικών οργάνων.
Υπάρχουν επίσης ξεχωριστές αίθουσες αγγλικών, πληροφορικής- ρομποτικής –ραδιοφώνου και αρκετές άλλες πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες που λειτουργούν βοηθητικά, για κάθε ανάγκη του σχολείου.
Κάθε τάξη στην αρχή της σχολικής χρονιάς αποφασίζει το θέμα ενασχόλησής της και με βάση αυτό, το όνομά της. Ανάλογα διακοσμεί την πόρτα και ολόκληρη την αίθουσα π.χ πατάτα, ηλεκτρονικό παιχνίδι, γλειφιτζούρια κτλ. Κάθε τάξη έχει τον διαδραστικό της πίνακα, υπολογιστή, σταθερό τηλέφωνο, βιβλιοθήκη και γωνιά με μαξιλάρες και παγκάκια, ράφια με αναλώσιμα υλικά, παιχνίδια, γλάστρες με λουλούδια που φροντίζουν οι μαθητές.
Υπάρχει σε κάθε τάξη ειδική κατασκευή με τσόχινα πουγκιά με διαφορετικό τίτλο το καθένα π.χ. υλικό ,καθαριότητα ,ημερομηνία κτλ. που περιέχουν γλωσσοπίεστρα όλων των μαθητών και έτσι ορίζονται οι υπεύθυνοι σε κάθε κατηγορία. Έτσι αναπτύσσεται η υπευθυνότητά τους, η ομαδικότητα, η πρωτοβουλία και άλλες ήπιες δεξιότητες.
Διαθέτουν επίσης τριών ειδών κάδους σκουπιδιών (πλαστικό, απομεινάρια φαγητών , χαρτί), με σκοπό την ευαισθητοποίηση των μαθητών απέναντι στο περιβάλλον. Όλα τα θρανία και οι καρέκλες έχουν ρόδες και διπλώνουν, ώστε να είναι πιο ευέλικτα και να εξοικονομείται χώρος για δραστηριότητες που περιέχουν κίνηση, καθώς η μάθηση σε αυτό το σχολείο στηρίζεται σε βιωματικές δραστηριότητες .
Το μάθημα γίνεται σε ομάδες, βιωματικά και μαθητοκεντρικά, καθώς δεν έχουν βιβλία οι μαθητές και σε κάθε αίθουσα υπάρχουν το λιγότερο δύο εκπαιδευτικοί.
Κάθε μέρα το πρώτο δίωρο διδάσκονται γλώσσα και μαθηματικά με τον εξής τρόπο σε όλες τις τάξεις: Χωρίζουν τους μαθητές σε 4 ομάδες και κάθε ομάδα ασχολείται με διαφορετικές δραστηριότητες, στις οποίες συμμετέχουν κυκλικά ανά ημέρα. Ως την Πέμπτη ολοκληρώνονται οι δραστηριότητες και την Παρασκευή γίνεται ανατροφοδότηση και έλεγχος των κεκτημένων. Στις ομάδες οι μαθητές βοηθούν, καθοδηγούν , διορθώνουν τους συμμαθητές τους.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων με το μάθημα του ραδιοφώνου, της ρομποτικής και της πληροφορικής, οι οποίες γίνονται καθημερινά στο δεύτερο δίωρο.
Το κράτος όχι μόνο δεν ορίζει το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου αλλά ούτε και τον τρόπο διδασκαλίας των μαθημάτων, δίνοντας την άνεση στους εκπαιδευτικούς να διαλέγουν τον καταλληλότερο τρόπο για να μεταδοθεί η γνώση στους μαθητές ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε σχολείου. Όμως η διδασκαλία της γλώσσας , των μαθηματικών, φυσικής και ψηφιακών δεξιοτήτων είναι υποχρεωτική για όλα τα σχολεία.
Στη διάρκεια του μαθήματος των αγγλικών , μιλάνε μόνο αγγλικά . 1 διδακτική ώρα είναι όλοι οι μαθητές μαζί στο μάθημα των αγγλικών , τις υπόλοιπες φορές είναι χωρισμένοι σε ομάδες και παρακολουθούν κάποιο άλλο μάθημα .
Όλο το σχολείο εκπονεί κάθε σχολική χρονιά ένα πρότζεκτ με κοινό θέμα και κάθε τάξη ένα δικό της. Στους τοίχους των διαδρόμων υπάρχουν οι δημιουργίες που κατασκευάστηκαν από τους μαθητές για τις ανάγκες του κοινού πρότζεκτ.
Κάθε πρωί πριν ξεκινήσει το μάθημα κάθονται σε έναν κύκλο και λένε τα νέα τους .Αυτό έχει στόχο την καλλιέργεια και την εξάσκηση του προφορικού τους λόγου ( ισπανικά και καταλανικά) , τη δημιουργία σχέσεων και ανταλλαγής πολιτισμικών πληροφοριών, αποδοχής, σεβασμού, αναγνωρίζοντας την αξία κάθε ατόμου.
Μετά το πρώτο διάλειμμα για να χαλαρώσουν οι μαθητές από την ένταση του παιχνιδιού, στην Α΄τάξη η δασκάλα τους διαβάζει ένα παραμύθι ,( προτρέποντάς τους να γέρνουν το κεφάλι τους πάνω στο θρανίο) . Στη Β τους χαλαρώνει δείχνοντάς τους ένα παραμύθι ή τραγούδι στο διαδραστικό και στις υπόλοιπες τάξεις διαβάζοντας οι ίδιοι ένα βιβλίο.
Στο ωρολόγιο πρόγραμμα έχουν εκμάθηση σκάκι, για ανάπτυξη στρατηγικής σκέψης και αφύπνισης, όπως και μουσικού οργάνου( γιουκαλίλι). Στο τέλος της χρονιάς θα παραθέσουν κονσέρτο σε ανοικτή γιορτή στην πλατεία που βρίσκεται το σχολείο .Οι γονείς φέρνουν παραδοσιακά φαγητά – γλυκά του τόπου τους .Έτσι ανοίγουν το σχολείο στην κοινωνία, αλληλοεπηρεάζονται και γνωρίζονται καλύτερα αμβλύνοντας τις διαφορές τους δημιουργώντας μία συλλογική αντίληψη πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε μέλη της κοινωνίας, χωρίς ταμπέλες και στερεότυπα.
Η επιλογή των δραστηριοτήτων – δεξιοτήτων γίνονται με σκοπό την διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών με ελκυστικό – βιωματικό τρόπο , για την αποφυγή διαρροών μαθητών , να είναι χαρούμενα και ήρεμα αποκτώντας όχι μόνο μαθησιακές γνώσεις αλλά και εφόδια για τη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας χωρίς ταμπέλες και στερεότυπα.
Στην Ε΄και την Στ΄ τάξη οι εκπαιδευτικοί δίνουν κάθε Παρασκευή ένα τετράδιο στους μαθητές τους , στο οποίο πρέπει να γράψουν μέσα στο Σαββακύριακο κάτι που τους έκανε εντύπωση κατά τη διάρκεια όλης της εβδομάδας (είτε από το σχολείο, είτε από τη ζωή τους) και το συνδυάζουν με ένα αντικείμενο , το οποίο το ζωγραφίζουν και το ρίχνουν σε ένα συγκεκριμένο κουτί π.χ. βάζω στο κουτί ένα ζωγραφισμένο κουτάλι και γράφω πώς έκανα ένα κέικ με τη μαμά μου . Τη Δευτέρα πρέπει να το παραδώσουν στο δάσκαλό τους , το οποίο θα τους το επιστρέψει διορθωμένο και στη συνέχεια οι μαθητές θα πρέπει να το καθαρογράψουν με τις διορθώσεις και να το διαβάσουν στους υπόλοιπους συμμαθητές.
Έτσι , εξασκούνται στον γραπτό λόγο, αντλούν πληροφορίες για όλους τους συμμαθητές τους , ανακαλύπτοντας πόσα κοινά στοιχεία – ενδιαφέροντα έχουν και τελικά ενισχύεται η συμπερίληψη. Ταυτόχρονα με αυτόν τον τρόπο ελέγχεται η πρόοδό τους στον γραπτό λόγο(ισπανικά – κατανικά).Επίσης, στο τέλος της χρονιάς παρουσιάζουν στους συμμαθητές ένα θέμα όποιο θέλουν και το συνδυάζουν με ένα αντικείμενο που το έχουν ρίξει στο κουτί.
Υπάρχουν πολλές ομάδες μαθητών με διαφορετικά διευρυμένα αντικείμενα μάθησης. Παρακολουθήσαμε (ενδεικτικά):
την ομάδα του ραδιοφώνου: Τους διάβασε αρχικά ένα κείμενο. Μετά ένας , ένας μαθητής διάβαζε ένα κομμάτι από το ίδιο κείμενο . Τους έβαζε να επαναλάβουν πολλές φορές , ώστε να καταλάβουν σε ποια απόσταση πρέπει να έχουν το στόμα τους από το μικρόφωνο, πόση ένταση να έχει η φωνή τους, χρωματισμός φωνής ,να μιλάνε αργά.
Την ομάδα ρομποτικής : Με πρόγραμμα στον υπολογιστή δημιουργούν το ρυθμό της αναπνοής, σωστή λειτουργία της καρδιάς. Μετρούν αναπνοές , σωστή αναπνοή για να επιτύχεις τη χαλάρωση. Η αξία της μουσικής στη χαλάρωση, οπότε στην τελευταια δραστηριότητά τους έμαθε να ενσωματώνουν σε όλα αυτά μουσική , οι μαθητές επέλεξαν τη μουσική.
Την ομάδα podcast:Σε ομάδες 3 μαθητές έναν υπολογιστή .Ο εκπαιδευτικός έδωσε αρμοδιότητες σε κάθε ομάδα .Στον υπολογιστή βρίσκουν πληροφορίες . Τις ενώνουν όλες οι ομάδες και κατανοούν πώς γίνεται ένα podcast.
Την ομάδα της διαφήμισης: Βλέποντας διαφημίσεις στο youtube εστιάζουν στην σημασία που έχει η ατάκα , η μουσική , πως πρέπει να ακούγεται πολλές φορές το όνομα του προϊόντος κ.λ.π. και δημιουργούν τις δικές τους διαφημίσεις και spot.
Όλες οι ομάδες συνεργάζονταν χαμηλόφωνα , οι μαθητές έδειχναν συνέχεια ενδιαφέρον , χωρίς να αποσπάται η προσοχή τους, ήταν χαρούμενοι, ευδιάθετοι, ευγενικοί, η μάθηση ήταν πάντα μαθητοκεντρική και βιωματική. Δεν είχαν ανταγωνισμό.
Το σχολείο προωθεί τη διαφορετικότητα , τη συμπερίληψη , καθώς τα θρανία δεν είναι ομοιόμορφα ούτε με ίδιο σχήμα και μέγεθος!Τοποθετώντας τα όμως στη σειρά δημιουργούν υπέροχα σχήματα, καθώς η ποικιλομορφία πάντα είναι πιο ωραία καιδένει αρμονικά.
Τέλος, μας δόθηκε η δυνατότητα και ο χρόνος να παρουσιάσουμε μικρά βιντεάκια που δημιουργήσαμε για τη χώρα μας, το σχολείο μας, την πόλη μας, τις ανθισμένες ροδακινιές.
Αυτό που έκλεψε την παράσταση, ωστόσο, ήταν η προβολή της ταινίας «Ζητείται ελπίς» που δημιουργήσαμε στα πλαίσια της Στοχοθεσίας της Διαπίστευσής Erasmus+ με θέμα την ευαισθητοποίηση και την ενεργοποίηση του κόσμου γύρω από ζητήματα Εθελοντικής Προσφορά ( δωρεά οργάνων και δότες μυελού των οστών) . Της προβολής, ακολούθησε μια παρουσίαση γύρω από το θέμα της αξιοποίησης στην εκπαίδευση του οπτικοακουστικού γραμματισμού, που, αν και ως σχολείο ασχολούνται, δήλωσαν ότι η δουλειά μας ξεφεύγει από τα σχολικά πλαίσια και αποκτά, σχεδόν, επαγγελματικά χαρακτηριστικά.
Οι μαθητές ήταν ενθουσιασμένοι, μας έκαναν πολλές ερωτήσεις , προβληματίστηκαν , τους άρεσε ιδιαίτερα που οι ηθοποιοί ήταν μαθητές του σχολείου μας . Αναφέραμε πως έχουν γυρίσει και άλλες ταινίες , εξέφρασαν την επιθυμία τους να τις δουν , οπότε τους δώσαμε την ιστοσελίδα του σχολείου και τα λινκ από το youtube ώστε να τα παρακολουθήσουν όταν τους δοθεί η ευκαιρία.
Στο τέλος η δασκάλα τους, τους μοίρασε από μία κόλλα και τους ζήτησε να γράψουν ή να ζωγραφίσουν κάτι σχετικά με αυτά που παρακολούθησαν .Με χαρά δέχτηκαν αυτή τη δραστηριότητα και μας ζήτησαν να γράψουμε την άλφα – βήτα στον πίνακα , γενικώς προσπάθησαν να γράψουν και να πουν ελληνικές λέξεις.
Μαθητές και εκπαιδευτικοί ήταν φιλικοί, ευγενικοί, μας υποδέχτηκαν με χαρά, ανταλλάξαμε ιδέες και αναπτύξαμε φιλίες».
Η εξαιρετικά οργανωμένη καταγραφή των συμμετεχουσών εκπαιδευτικών (Δημούλα Ιωάννα και Ελένη Μιχαηλίδου από το Δ. Σχ. Κουλούρας και Αγάπη Τσαουσίδου από το Δ. Σχ. Διαβατού-Μέσης) συνεχίζεται με λεπτομερείς σημειώσεις και παρατηρήσεις για κάθε μάθημα και δράση που παρακολούθησαν, για κάθε στόχο που επιδίωκαν.
Να σημειωθεί ότι (για όσους διστάζουν να εμπλακούν σε δραστηριότητες Erasmus+) οι συγκεκριμένες δασκάλες συμμετείχαν για πρώτη φορά, αν και πρόσφεραν έργο εδώ και χρόνια, δίσταζαν και ευτυχώς για το σχολείο και το σχέδιό μας, ¨υπέκυψαν¨ στην επιθυμία της Διεύθυνσης του σχολείου για διεύρυνση των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών.